براي پيشرفت تحصيلي عوامل مختلفي دخيل ميباشد كه رعايت اين موارد در پيشرفت تحصيلي دانشآموزان نقش به سزايي دارد كه از مهمترين آن ميتوان به نقش خانواده، جامعه و مدرسه اشاره نمود.
خانواده
خانواده به عنوان مهمترين رکن هر جامعه و اولين پايگاه تربيتي دانشآموزان، نقش مهمي در پيشرفت تحصيلي آنها دارد. چند نمونه از روشهاي تربيتي و تحصيلي والدين به قرار زير است؛
مشارکت در برنامه درسي دانشآموز
در جوامع امروزي والدين به دليل تامين معيشت خانواده وقت لازم براي رسيدگي به فرزندان خود را ندارند و بهترين راه براي بهبود اين موقعيت برنامهريزي مدون، در نظر گرفتن وقت کافي و کنترل وضعيت تحصيلي فرزندان خويش ميباشد. اين برنامه نبايد حجيم باشد، زيرا باعث خستگي دانشآموز و بيعلاقگي وي به تحصيل ميشود. يک برنامه کامل، برنامهاي است که علاوه بر بهرهمندي از ساعات درسي، درصدي از فعاليتهاي فوق برنامه دانشآموز را نيز در بر گيرد.
استراحت كافي
بسياري از دانشآموزان از کمبود خواب رنج ميبرند. از نظر عوام، دانشآموزي موفق وکوشا تلقي ميشود که ساعات خواب خود را صرف درس خواندن کند ولي امروزه اين امر مردود است زيرا خواب کافي يکي از عوامل موفقيت دانشآموز در فعاليتهاي درسي میباشد، پس والدين نبايد فرزندان خود را به بيخوابي بيش از حد تشويق کنند.
تغذيه مناسب
تغذيه مناسب در نحوه درس خواندن دانشآموز تاثير بسزايي دارد. غذاي کم انرژي و آماده، موجب خستگي مفرط دانشآموز و خوابآلودگي وي ميشود. خوردن صبحانه کامل يک برنامه غذايي مناسب است. تحقيقات نشان داده است که بسياري از دانشآموزان صبحانه نميخورند، لذا در ساعات مياني روز توان فهم مسائل درسي را ندارند. خانواده بايد از کودکي فرهنگ خوردن صبحانه را به فرزندان خود آموزش دهد. مواد غذايي مناسب براي وعدههاي غذايي دانشآموز متشکل از سبزيجات، ميوهها، انواع ويتامينها و پروتئينهاست.
نظارت بر انجام صحيح تكاليف
اهميت دادن به تکاليف فرزندان يکي از عوامل موفقيت دانشآموزان است. افزايش مهارت و سرعت فردي هر دانشآموز، مستلزم تمرين و تکليف بيشتر است. بنابراين والدين بايد وقت بيشتري را به نظارت و کنترل تکليف فرزندان خويش اختصاص دهند.
ايجاد اعتماد به نفس و تشويق
اهميت دادن به فرزندان و ستايش اعمال نيک شان سبب افزايش اعتماد به نفس آنها مي شود.
بسياري از دانشآموزان، از والدين خود به خاطر عدم تشويق خويش شکايت دارند. آنها اظهار ميدارند که والدينشان تنها معايب آنها را ديده به مهارت و محاسن آنها توجهي نميکنند. خانوادهها بايد کوچکترين موفقيت فرزندان خود را ستايش کنند و از اعمال قدرت بپرهيزند. موفقيت و يا تجربه حاصل از شکست براي او بسيار ارزشمند است.
آموزش ايجاد ارتباط صحيح به فرزندان
والدين بايد قسمتي ازوقت خود را به شنيدن صحبتهاي فرزندان خويش اختصاص دهند و متلکم وحده نباشند. به فرزند خود اجازه دهند تا از اتفاقات مدرسه برايشان صحبت کند. اين امر موجب ايجاد رابطه صادقانه ميان والدين و فرزند شده، چنانچه دانشآموز در مدرسه با مشکلي مواجه شود، آن را دوستانه با خانواده مطرح کرده باعث بينش صحيح والدين نسبت به اوضاع ميشود.
عدم مقايسه
برخي از والدين با مقايسه فرزند خود با فرزندان فاميل و دوستان سبب آزار فرزند خود ميشوند. والدين نبايد از فرزندان خود توقع کارهاي خارق العاده داشته باشند. هرکس توانايي و ظرفيت خاص خود را دارد. چنانچه دانشآموزي به اهداف مورد نظر خانواده دست نيابد، احساس سرخوردگي کرده، اعتماد به نفس خود را از دست ميدهد.
صداقت
والدين بايد با فرزندان خود صادق باشند. الگوي ابتدايي هر دانشآموز اولياي آن دانشآموز است. بنابراين والدين بايد در اعمال و رفتار خود دقت کافي مبذول دارند و در کنار موفقيتها تجربيات حاصل از شکستهاي خود را نيز در اختيار فرزندانشان قراردهند.
نفیسه صاحب الزمانی
واحد مشاوره مبتکران